Fundacje to organizacje pozarządowe, które działają na rzecz dobra publicznego lub określonej grupy społecznej. Fundacje mogą realizować cele charytatywne, kulturalne, naukowe, edukacyjne, sportowe i wiele innych. Fundacje są często wybierane jako forma prowadzenia działalności społecznej lub sukcesji majątkowej. Jednak fundacje wiążą się z wieloma obowiązkami i ograniczeniami, dlatego warto znać odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o fundacje i wiedzieć, gdzie szukać informacji.
Jak założyć fundację?
Aby założyć fundację, należy spełnić kilka warunków. Po pierwsze, trzeba mieć co najmniej 1000 zł kapitału założycielskiego, który można wnosić w formie pieniężnej lub niepieniężnej. Po drugie, trzeba sporządzić akt notarialny, w którym określi się cel, nazwę, siedzibę i organy fundacji. Po trzecie, trzeba zarejestrować fundację w Krajowym Rejestrze Sądowym i uzyskać numer REGON i NIP. Po czwarte, trzeba zgłosić fundację do właściwego urzędu skarbowego i ZUS. Po piąte, trzeba prowadzić księgowość i sprawozdawczość fundacji zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Jak uzyskać status organizacji pożytku publicznego?
Status organizacji pożytku publicznego (OPP) to przywilej, który umożliwia fundacjom korzystanie z ulg podatkowych, otrzymywanie 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych, ubieganie się o dotacje publiczne i współpracę z administracją publiczną. Aby uzyskać status OPP, fundacja musi spełnić następujące kryteria:
- działać na rzecz dobra publicznego w jednej lub kilku spośród 24 ustawowo określonych dziedzin, takich jak ochrona zdrowia, pomoc społeczna, ochrona środowiska, kultura, sport, nauka, edukacja, obronność i bezpieczeństwo;
- działać na terenie co najmniej jednego województwa lub całego kraju;
- nie prowadzić działalności gospodarczej lub prowadzić ją w ograniczonym zakresie;
- nie działać na rzecz członków, założycieli, pracowników lub ich rodzin;
- nie wspierać partii politycznych, komitetów wyborczych lub kandydatów na urzędy publiczne;
- prowadzić przejrzystą i jawną działalność, w tym publikować sprawozdania finansowe i merytoryczne.
Aby uzyskać status OPP, fundacja musi złożyć wniosek do ministra właściwego do spraw działalności pożytku publicznego, który podejmuje decyzję w ciągu 3 miesięcy. Status OPP jest nadawany na czas nieokreślony, ale może być odebrany w przypadku naruszenia obowiązków lub przepisów.
Więcej informacji o statusie OPP można znaleźć na stronach [Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej], [Narodowego Instytutu Wolności]
Jak pozyskiwać środki na działalność fundacji?
Fundacje mogą pozyskiwać środki na swoją działalność z różnych źródeł, takich jak:
- darowizny od osób fizycznych i prawnych, w tym 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, który można przekazać fundacjom posiadającym status OPP;
- dotacje i subwencje od organów administracji publicznej, instytucji unijnych, organizacji międzynarodowych i innych podmiotów;
- spadki i zapisy testamentowe;
- dochody z majątku fundacji, np. z wynajmu, sprzedaży, odsetek, dywidend;
- dochody z ograniczonej działalności gospodarczej lub innej odpłatnej działalności statutowej, pod warunkiem, że są przeznaczone na realizację celów fundacji.
Aby skutecznie pozyskiwać środki na działalność fundacji, należy:
- znać potrzeby i oczekiwania potencjalnych darczyńców, sponsorów i partnerów;
- budować wiarygodność i zaufanie do fundacji poprzez transparentność, komunikację i sprawozdawczość;
- opracowywać profesjonalne wnioski i oferty, które będą adekwatne do celów i kryteriów finansujących;
- nawiązywać i utrzymywać relacje z istniejącymi i nowymi źródłami finansowania;
- monitorować i ewaluować efektywność i skuteczność pozyskiwanych środków.
Więcej informacji o pozyskiwaniu środków na działalność fundacji można znaleźć w tym artykule
Jak rozwiązać fundację?
Fundacja może zostać rozwiązana w następujących przypadkach:
- osiągnięcia celu, dla którego została utworzona;
- wyczerpania się majątku fundacji lub niemożności osiągnięcia celu z powodu zmiany okoliczności;
- uchylenia decyzji o nadaniu osobowości prawnej fundacji;
- wydania orzeczenia sądu o likwidacji fundacji.
Rozwiązanie fundacji następuje poprzez likwidację, która polega na zakończeniu bieżących spraw fundacji, spłaceniu jej zobowiązań i rozdysponowaniu jej majątku. Likwidację fundacji przeprowadza likwidator, który może być wyznaczony przez fundatora, organ fundacji lub sąd. Likwidator ma obowiązek sporządzić plan likwidacji, złożyć sprawozdanie z likwidacji i zgłosić jej zakończenie do Krajowego Rejestru Sądowego.
Majątek fundacji po likwidacji jest przeznaczany na cele zgodne z celem fundacji lub, w braku takiej możliwości, na cele dobroczynne lub użyteczności publicznej. O przeznaczeniu majątku decyduje fundator, organ fundacji lub sąd.
Więcej informacji o rozwiązywaniu fundacji można znaleźć na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości, Krajowego Rejestru Sądowego
Podsumowanie
Fundacje to popularna forma prowadzenia działalności społecznej lub sukcesji majątkowej. Fundacje wiążą się jednak z wieloma obowiązkami i ograniczeniami, dlatego warto znać odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o fundacje i wiedzieć, gdzie szukać informacji. W tym artykule przedstawiliśmy podstawowe informacje o zakładaniu, funkcjonowaniu, finansowania i rozwiązywania fundacji. Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie pomocny.
Dziękujemy za przeczytanie artykułu i życzymy powodzenia w realizacji Twoich celów społecznych!
